FESTIVA COMEMORAÇÃO DE UM MÊS DE PONTIFICADO
DE SUA SANTIDADE, O SUMO ROMANO PONTÍFICE, BENTO IX
BASÍLICA DE SÃO PEDRO, VATICANO | 23 DE NOVEMBRO DE 2023
RITOS INICIAIS
CÂNTICO DE ENTRADA
TU ES PETRUS, ET SUPER HANC PETRAM
ÆDIFICABO ECCLESIAM MEAM
TU ES PETRUS, ET SUPER HANC PETRAM
ÆDIFICABO ECCLESIAM MEAM
ET PORTÆ INFERI NON PRÆVALEBUNT ADVERSUS EAM
ET TIBI DABO CLAVES REGNI CÆLORUM
TU ES PETRUS, ET SUPER HANC PETRAM
ÆDIFICABO ECCLESIAM MEAM
QUODCUMQUE LIGAVERIS SUPER TERRAM,
ERIT LIGATUM ET IN CÆLIS
ET TIBI DABO CLAVES REGNI CÆLORUM
TU ES PETRUS, ET SUPER HANC PETRAM
ÆDIFICABO ECCLESIAM MEAM
9. O Santo Padre oscula o altar e o incensa. A missa prossegue com os ritos iniciais.
SAUDAÇÃO
Terminado o canto de entrada, toda a assembleia, de pé, faz o sinal da cruz, enquanto o sacerdote diz:
Pres: In nómine Patris, et Fílii, et Spíritus Sancti.
Ass: Amen.
O sacerdote, voltado para o povo e abrindo os braços, saúda-o:
Pres: Pax vobis!
Ass: Et cum spiritu tuo.
ATO PENITENCIAL
Segue-se o Ato Penitencial. O presidente convida os fiéis à penitência.
Pres: Fratres, agnoscámus peccata nostra, ut apti simus ad sacra mystéria celebrànda.
Após um momento de silêncio, usa-se a seguinte fórmula:
Ass: Confìteor Deo omnipotènti et vobis, fratres, quia peccàvi nimis cogitatiòne, verbo, òpere et omissiòne,
Batendo no peito, se diz
mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa.
Então prossegue-se
Ideo precor beàtam Mariam Semper Virginem omnes Angelos et Sanctos et vos fratres, oràre pro me, ad Dominum Deum nostrum.
Segue-se a absolvição sacerdotal:
Pres: Misereátur nostri omnípotens Deus et, dimíssis peccátis nostris, perdúcat nos ad vitam aetérnam.
O povo responde:Ass: Amen.
KYRIE
Pres: KYRIE-E-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
Ass: KYRIE-E-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
Pres: CHRISTE-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
Ass: CHRISTE-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
Pres: KYRIE-E-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
Ass: KYRIE-E-E-E-E-E, ELEISO-O-ON!
ORAÇÃO DO DIA
16. Terminado o hino, de mãos unidas, o sacerdote diz:
Pres: Oremus.
E todos oram em silêncio por um tempo. O sacerdote abre os braços e diz:
Deus, qui per beatum Petrum caeterorum Apostolorum caput tuo consilio providentiae tuae Ecclesiam aedificare voluisti, in me indignum servum tuum respice propitius, ac principium et fundamentum constitue unitatis fidei et communionis. quem tu me successorem Petri constituisti, populo tuo conspicuum sit. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum, in unitate Spiritus Sancti, omni tempore.
Ass: Amen.
PRIMEIRA LEITURA
(Dn 1, 1-6. 8-20)
17. Os leitores, do ambão, dizem as leituras.
Leitor: Início da Profecia de Daniel.
No terceiro ano do reinado de Joaquim, rei de Judá, Nabucodonosor, rei da Babilônia, avançou sobre Jerusalém e pôs-lhe cerco; o Senhor entregou em suas mãos Joaquim, rei de Judá, e parte dos vasos da casa de Deus, e ele os levou para a terra de Senaar, para o templo de seus deuses, depositando os vasos no tesouro dos deuses. Então o rei ordenou ao chefe dos eunucos, Asfenez, para que trouxesse, dentre os filhos de Israel, alguns jovens de estirpe real ou de família nobre, sem defeito físico e de boa aparência, preparados com boa educação, experientes em alguma ciência e instruídos, e que pudessem estar no palácio real, onde lhes deveriam ser ensinadas as letras e a língua dos caldeus. O rei fixou-lhes uma ração diária da comida e do vinho de sua mesa, de tal modo que, assim alimentados e educados durante três anos, eles pudessem no fim entrar para o seu serviço. Havia, entre esses moços, filhos de Judá, Daniel, Ananias, Misael e Azarias. Ora, Daniel decidiu secretamente não comer nem beber da mesa do rei por convicções religiosas, e pediu ao chefe dos eunucos que o deixasse abster-se para não se contaminar. Deus concedera que Daniel obtivesse simpatia e benevolência por parte do mordomo. Este disse-lhes: “Tenho medo do rei, meu Senhor, que determinou alimentação e bebida para todos vós; se vier a perceber em vós um aspecto mais abatido que o dos outros moços da vossa idade, estareis condenando minha cabeça perante o rei”. Mas disse Daniel ao guarda que o chefe dos eunucos tinha designado para tomar conta dele, de Ananias, Misael e Azarias: “Por favor, faze uma experiência com estes teus criados por dez dias, e nos sejam dados legumes para comer e água para beber; e que à tua frente seja examinada nossa aparência e a dos jovens que comem da mesa do rei, e, conforme achares, assim resolverás com estes teus criados”. O homem, depois de ouvir esta proposta, experimentou-os por dez dias. Depois desses dez dias, eles apareceram com melhor aspecto e mais robustos do que todos os outros jovens que se alimentavam com a comida do rei. O guarda, desde então, retirava a comida e bebida deles para dar-lhes legumes. A esses quatro jovens Deus concedeu inteligência e conhecimento das letras e das ciências, e a Daniel, o dom da interpretação de todos os sonhos e visões. Terminado, pois, o prazo que o rei tinha fixado para a apresentação dos jovens, foram estes trazidos à presença de Nabucodonosor pelo chefe dos eunucos. Depois de o rei lhes ter falado, não se achou ninguém, dentre todos os presentes, que se igualasse a Daniel, Ananias, Misael e Azarias. E passaram à companhia do rei. Em todas as questões de sabedoria e entendimento que lhes dirigisse, achava o rei neles dez vezes mais valor do que em todos os adivinhos e magos que havia em todo o reino.
Leitor: Verbum Domini.
Ass: Deo gratias.
SALMO RESPONSORIAL
Salmista: A VÓS LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
Ass: A VÓS LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
— SEDE BENDITO, SENHOR DEUS DE NOSSOS PAIS. A VÓS LOUVOR,
HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE! SEDE BENDITO, NOME SANTO E GLORIOSO.
A VÓS LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
— NO TEMPLO SANTO ONDE REFULGE A VOSSA GLÓRIA. A VÓS LOUVOR,
HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE! E EM VOSSO TRONO DE PODER VITORIOSO.
A VÓS LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
— SEDE BENDITO, QUE SONDAIS AS PROFUNDEZAS. A VÓS LOUVOR,
HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE! E SUPERIOR AOS QUERUBINS VOS ASSENTAIS.
A VÓS LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
— SEDE BENDITO NO CELESTE FIRMAMENTO. A VÓS LOUVOR,
HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE! OBRAS TODAS DO SENHOR, GLORIFICAI-O.
A ELE LOUVOR, HONRA E GLÓRIA ETERNAMENTE!
ACLAMAÇÃO AO EVANGELHO
ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA!
ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA!
VIGIAI, DIZ JESUS, VIGIAI, POIS, NO DIA EM QUE NÃO ESPERAIS, O VOSSO SENHOR HÁ DE VIR.
ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA!
ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA!
19. Enquanto isso, o sacerdote, se usar incenso, coloca-o no turíbulo. O diácono que vai proclamar o Evangelho, inclinando-se diante do sacerdote, pede a bênção em voz baixa:
Diác: Iube, domne, benedicere.
O sacerdote diz em voz baixa:
Pres: Dominus sit in corde tuo et in labiis tuis: ut digne valeam nuntiare Evangelium suum: in nomine Patris et Filii + et Spiritus Sancti.
Diác: Amen.
EVANGELHO
(Lc 21, 1-4)
20. O diácono ou o sacerdote dirige-se ao ambão, acompanhado, se for oportuno, pelos ministros com o incenso e as velas, e diz:
Diác ou Sac: Dominus vobiscum.
Ass: Et cum spiritu tuo.
O diácono, ou o sacerdote, fazendo o sinal da cruz no livro e, depois, na fronte, na boca e no peito, diz:
Diác ou Sac: Lectio sancti Evangelii secundum Lucam.
Ass: Gloria tibi, Domine.
Então o diácono ou o sacerdote, se for oportuno, incensa o livro e proclama o Evangelho.
Diác ou Sac: Naquele tempo, Jesus ergueu os olhos e viu pessoas ricas depositando ofertas no tesouro do Templo. Viu também uma pobre viúva que depositou duas pequenas moedas. Diante disto, ele disse: “Em verdade vos digo que essa pobre viúva ofertou mais do que todos. Pois todos eles depositaram, como oferta feita a Deus, aquilo que lhes sobrava. Mas a viúva, na sua pobreza, ofertou tudo quanto tinha para viver”.
21. Terminado o Evangelho, o diácono ou o sacerdote diz:
Diác ou Sac: Verbum Domini.
Ass: Laus tibi, Christe.
HOMILIA
Nos domingos e festas de preceito, faça-se a homilia, também recomendável nos outros dias.
ORAÇÃO DOS FIÉIS
Pres: Ad Deum Patrem omnipoténtem, qui vult omnes hómines salvos fíeri et ad agnitiónem veritátis veníre, tota mentis nostrae, fratres caríssimi, dirigátur orátio.
Ass: TE ROGAMUS, AUDI-NOS.
1. Pro Papa nostro Benedictus Ecclésia sancta Dei; ut eam Dóminus custodíre et fovére dignétur, Dóminum deprecémur.
2. Pro totíus orbis pópulis; ut inter eos Dóminus concórdiam serváre dignétur, Dóminum deprecémur.
3. Pro ómnibus qui váriis premúntur necessitátibus; ut omnes Dóminus subleváre dignétur, Dóminum deprecémur.
4. Pro nobismetípsis ac pro nostra communitáte; ut nos omnes Dóminus hóstiam sibi acceptábilem admíttere dignétur, Dóminum deprecémur.
Pres: Deus, refúgium nostrum et virtus, adésto piis Ecclésiae tuae précibus, auctor ipse pietátis, et praesta, ut, quod fidéliter pétimus, efficáciter consequámur. Per Christum Dóminum nostrum.
Ass: Amen.
OFERTÓRIO
24. Inicia-se o canto do ofertório, enquanto os ministros colocam no altar o corporal, o sanguinho , o cálice e o missal.
SUPPLICES TE ROGAMUS, OMNIPOTENS DEUS:
IUBE HAEC PERFERRI PER MANUS SANCTI ANGELI TUI
IN SUBLIME ALTARE TUUM,
IN CONSPECTU DIVINAE MAIESTATIS TUAE.
PER MANUS SANCTI ANGELI TUI
IN SUBLIME ALTARE TUUM
PANEM VITAE AETERNAE OFFERIMUS
UT QUOTQUOT EX HAC ALTARIS PARTICIPATIONE
SACROSANCTUM FILII TUI,
CORPUS ET SANGUINEM SUMPSERIMUS.
PER MANUS SANCTI ANGELI TUI
IN SUBLIME ALTARE TUUM
PANEM VITAE AETERNAE OFFERIMUS
ERIGIT SE ATQUE SEIPSUM SIGNAT, DICENS:
OMNI BENEDICTIONE CAELESTI ET GRATIA REPLEAMUR.
PER MANUS SANCTI ANGELI TUI
IN SUBLIME ALTARE TUUM
PANEM VITAE AETERNAE OFFERIMUS
25. Convém que os fiéis manifestem a sua participação, trazendo o pão e o vinho para a celebração da Eucaristia, ou outros dons para auxílio da comunidade e dos pobres.
26. O sacerdote, de pé, toma a patena com o pão e, elevando-a um pouco sobre o altar, reza em silêncio:
Benedíctus es, Dómine, Deus univérsi, quia de tua largitáte accépimus panem, quem tibi offérimus, fructum terræ et óperis mánuum hóminum: ex quo nobis fiet panis vitæ.
Se não houver canto ao ofertório, poderá o sacerdote recitar em voz alta as palavras acima, e o povo acrescentar a aclamação:
Ass: Benedíctus Deus in sǽcula!
27. O diácono ou o sacerdote derrama o vinho e um pouco d'água no cálice, rezando em silêncio.
Per huius aquæ et vini mystérium eius efficiámur divinitátis consórtes, qui humanitátis nostræ fíeri dignátus est párticeps.
28. Em seguida, o sacerdote toma o cálice e, elevando-o um pouco sobre o altar, reza em silêncio:
Benedíctus es, Dómine, Deus univérsi, quia de tua largitáte accépimus vinum, quod tibi offérimus, fructum vitis et óperis mánuum hóminum, ex quo nobis fiet potus spiritális.
Coloca o cálice sobre o corporal.
Se não houver canto ao ofertório, poderá o sacerdote recitar em voz alta as palavras acima, e o povo acrescentar a aclamação:
Ass: Benedíctus Deus in sǽcula!
29. O sacerdote, inclinando, reza em silêncio:
In spíritu humilitátis et in ánimo contríto suscipiámur a te, Dómine; et sic fiat sacrifícium nostrum in conspéctu tuo hódie, ut pláceat tibi, Dómine Deus.
30. Se for oportuno, incensa as oferendas e o altar. Depois, o diácono ou o ministro incensa o sacerdote e o povo.
31. O sacerdote, de pé, ao lado do altar, lava as mãos, dizendo em silêncio:
Lava me, Dómine, ab iniquitáte mea, et a peccáto meo munda me.
ORAÇÃO SOBRE AS OFERENDAS
32. No meio do altar e voltado para o povo, estendendo e unindo as mãos, o sacerdote diz:
Pres: Orate, fratres: ut meum ac vestrum sacrificium acceptabile fiat apud Deum Patrem omnipotem.
Ass: Suscipiat Dominus sacrificium de manibus tuis ad laudem et gloriam nominis sui, ad utilitatem quoque nostram totius que Ecclesiae suae sanctae.
33. Em seguida, abrindo os braços, o sacerdote reza a oração sobre as oferendas;
Pres: Oramus te, Domine, placare muneribus, et sanctam Ecclesiam tuam regere, una mecum indigno famulo tuo, quem tu ipse pastorem constituisti, perpetua protectione munitum. Per Christum Dóminum nostrum.
Ass: Amen.
PREFÁCIO
(De universali restauratione in Christo)
34. Começando a Oração Eucarística, o sacerdote abre os braços e diz:
Pres: Dominus vobiscum.
Ass: Et cum spiritu tuo.
Erguendo as mãos, o sacerdote prossegue:
Pres: Sursum corda.
Ass: Habemus ad Dominum.
O sacerdote, com os braços abertos, acrescenta:
Pres: Gratias agamus Domino Deo nostro.
Ass: Dignum et iustum est.
O sacerdote, de braços abertos, continua o prefácio.
Pres: Vere dignum et iustum est, aequum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens aetérne Deus: per Christum Dóminum nostrum. In quo ómnia instauráre tibi complácuit, et de plenitúdine eius nos omnes accípere tribuísti. Cum enim in forma Dei esset, exinanívit semetípsum, ac per sánguinem crucis suae pacificávit univérsa; unde exaltátus est super ómnia et ómnibus obtemperántibus sibi factus est causa salútis aetérnae. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus, cumque omni milítia caeléstis exércitus, hymnum glóriae tuae cánimus, sine fine dicéntes:
Ao final, une as mãos e, com o povo, canta ou diz em voz alta:
SANTO
SA-A-A-ANCTU-U-US, SA-A-A-ANCTU-U-US,, SA-A-A-ANCTU-U-US,
DOMINU-U-US, DEU-US, SABAO-O-OTH,
PLENI SUNT CÆLI ET TERRA-A-A GLORIA TUA-A-A
HOSA-A-ANNA IN EXCELSI-I-IS!
BENEDICTU-U-US QUI VENIT IN NOMINE-E-E DOMINI-I-I
HOSA-A-ANNA IN EXCELSI-I-IS!
CANON ROMANO
35. O sacerdote, de braços abertos, diz:
Pres: Te igitur, clementíssime Pater, per Iesum Christum, Filium tuum, Dominum nostrum, supplices rogamus ac petimus,
une as mãos e traça o sinal da cruz sore o pão e o cálice ao mesmo tempo, dizendo:
uti accepta habeas signat semel super panem et calicem simul, dicens: et benedicas + haec dona, haec múnera, haec sancta sacrifícia illibata,
O sacerdote, de braços abertos, prossegue:
In primis, quae tibi offerimus pro Ecclesia tua sancta catholica: quam pacificare, custodire, adunare et regere digneris toto orbe terrarum: una cum me, indignus servus tuis, et omnibus orthodoxis atque catholicae et apostolicae fidei cultoribus.
Memento dos vivos
1C: Memento, Domine, famulorum famularumque tuarum,
une as mãos e reza em silêncio.
De braços abertos, prossegue:
et omnium circumstantium, quorum tibi fides cognita est et nota devotio, pro quibus tibi offerimus: vel qui tibi offerunt hoc sacrificium laudis, pro se suisque omnibus: pro redemptione animarum suarum, pro spe salutis et incolumitatis suæ: tibique reddunt vota sua æterno Deo, vivo et vero.
"Infra actionem"
2C: Communicantes, et memoriam venerantes, in primis gloriosæ semper Virginis Mariæ, Genetricis Dei et Domini nostri Iesu Christi: sed et beati Ioseph, eiusdem Virginis Sponsi, et beatorum Apostolorum ac Martyrum tuorum, Petri et Pauli, Andreæ, Iacobi, Ioannis, Thomæ, Iacobi, Philippi, Bartholomǽi, Matthǽi, Simonis et Thaddǽi: Lini, Cleti, Clementis, Xysti, Cornelii, Cypriani, Laurentii, Chrysogoni, Ioannis et Pauli, Cosmæ et Damiani et omnium Sanctorum tuorum; quorum meritis precibusque concedas, ut in omnibus protectionis tuæ muniamur auxilio.
36. O sacerdote, com os braços abertos. continua:
Pres: Hanc igitur oblationem servitutis nostræ, sed et cunctæ familiæ tuæ, quǽsumus, Domine, ut placatus accipias: diesque nostros in tua pace disponas, atque ab æterna damnatione nos eripi et in electorum tuorum iubeas grege numerari.
Une as mãos. Estendendo as mãos sobre as oferendas, diz:
Pres: Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, quǽsumus, benedictam, Adscriptam, ratam, rationabilem, acceptabilemque facere digneris: ut nobis Corpus et Sanguis fiat dilectissimi Filii tui, Domini nostri Iesu Christi.
O sacerdote une as mãos.
37. Nas fórmulas que se seguem, as palavras do Senhor sejam proferidas de modo claro e audível, como requer a sua natureza.
Pres: Qui, pridie quam pateretur,
toma o pão, mantendo-o um pouco elevado sobre o altar, e prossegue:
accepit panem in sanctas ac venerabiles manus suas,
eleva os olhos,
elevat oculos, et elevatis oculis in cælum ad te Deum Patrem suum omnipotentem, tibi gratias agens benedixit, fregit, deditque discipulis suis.
Mostra ao povo a hóstia consagrada, coloca-a na patena, fazendo genuflexão para adorá-la.
38. Então prossegue:
Pres: Simili modo, postquam cenatum est,
toma o cálice nas mãos, mantendo-o um pouco elevado sobre o altar, e prossegue:
accipiens et hunc præclarum calicem in sanctas ac venerabiles manus suas, item tibi gratias agens benedixit, deditque discipulis suis.
Mostra o cálice ao povo, coloca-o sobre o corporal e faz genuflexão para adorá-lo.
39. Em seguida, diz:
Rezado
Pres: Mysterium fidei.
Ass: Mortem tuam annuntiamus, Domine, et tuam resurrectionem confitemur, donec venias.
40. O sacerdote, de braços abertos, diz:
Pres: Unde et memores, Domine, nos servi tui, sed et plebs tua sancta, eiusdem Christi, Filii tui, Domini nostri, tam beatæ passionis, necnon et ab inferis resurrectionis, sed et in cælos gloriosæ ascensionis: offerimus præclaræ maiestati tuæ de tuis donis ac datis hostiam puram, hostiam sanctam, hostiam immaculatam, panem sanctum vitæ æternæ et Calicem salutis perpetuæ.
Prossegue, de braços abertos:
Supra quæ propitio ac sereno vultu respicere digneris: et accepta habere, sicuti accepta habere dignatus es munera pueri tui iusti Abel, et sacrificium Patriarchæ nostri Abrahæ, et quod tibi obtulit summus sacerdos tuus Melchisedech, sanctum sacrificium, immaculatam hostiam.
Une as mãos e inclina-se, dizendo:
Supplices te rogamus, omnipotens Deus: iube hæc perferri per manus sancti Angeli tui in sublime altare tuum, in conspectu divinæ maiestatis tuæ; ut, quotquot ex hac altaris participatione sacrosanctum Filii tui Corpus et Sanguinem sumpserimus,
ergue-se e faz sobre si o sinal da cruz, dizendo:
omni benedictione cælesti et gratia repleamur.
Une as mãos.
Memento dos defuntos.
O sacerdote, de braços abertos, diz:
3C: Memento etiam, Domine, famulorum famularumque tuarum, qui nos præcesserunt cum signo fidei, et dormiunt in somno pacis.
Une as mãos e reza em silêncio.
De braços abertos, prossegue:
Ipsis, Domine, et omnibus in Christo quiescentibus, locum refrigerii, lucis et pacis, ut indulgeas, deprecamur.
Une as mãos.
Per Christum Dominum nostrum. Amen.
Bate no peito dizendo:
4C: Nobis quoque peccatoribus famulis tuis,
de braços abertos, prossegue:
et extensis manibus prosequitur: de multitudine miserationum tuarum sperantibus, partem aliquam et societatem donare digneris cum tuis sanctis Apostolis et Martýribus: cum Ioanne, Stephano, Matthia, Barnaba, Ignatio, Alexandro, Marcellino, Petro, Felicitate, Perpetua, Agatha, Lucia, Agnete, Cæcilia, Anastasia et omnibus Sanctis tuis: intra quorum nos consortium, non æstimator meriti, sed veniæ, quǽsumus, largitor admitte.
Une as mãos:
Per Christum Dominum nostrum. Per quem hæc omnia, Domine, semper bona creas, sanctificas, vivificas, benedicis, et præstas nobis.
41. Ergue o cálice e a patena com a hóstia, dizendo:
Pres: Per ipsum, et chuhm ipso, et in ipso, est tibi Deo Patri omnipotenti, in unitate Spiritus Sancti, omnis honor et gloria per omnia sǽcula sæculorum.
O povo aclama:
Ass: Amen.
ORAÇÃO DO SENHOR
42. Tendo colocado o cálice e a patena sobre o altar, o sacerdote diz unindo as mãos:
Pres: Praecéptis salutáribus móniti, et divína institutióne formáti, audémus dícere:
O sacerdote abre os braços e prossegue com o povo:
Ass: Pater noster, qui es in caelis: sanctificétur nomen tuum; advéniat regnum tuum; fiat volúntas tua, sicut in caelo, et in terra. Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie; et dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris; et ne nos indúcas in tentatiónem; sed líbera nos a malo.
43. O sacerdote prossegue sozinho, de braços abertos:
Pres: Libera nos, quaesumus, Domine, ab omnibus malis, da propitius pacem in diebus nostris, ut, ope misericordiae tuae adiuti, et a peccato simus semper liberi et ab omni perturbatione securi: exspectantes beatam spem et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi.
O sacerdote une as mãos. O povo conclui a oração aclamando:
Ass: Quia tuum est regnum, et potestas, et gloria in saecula.
44. O sacerdote, de braços abertos, diz em voz alta:
Pres: Domine Iesu Christe, qui dixisti Apostolis tuis: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis: ne respicias peccata nostra, sed fidem Ecclesiae tuae; eamque secundum voluntatem tuam paceficare et coadunare digneris.
O sacerdote une as mãos e conclui:
Qui vivis et regnas in saecula saeculórum.
O povo responde:
Ass: Amen.
45. O sacerdote, estendendo e unindo as mãos, acrescenta:
Pres: Pax Domini sit semper vobiscum.
O povo responde:
Ass: Et cum spiritu tuo.
ÓSCULO DA PAZ
46. Em seguida, se for oportuno, o diácono ou o sacerdote acrescenta estas palavras ou outras semelhantes:
Diác: Offerte vobis pacem.
E todos, segundo o costume do lugar, manifestam uns aos outros a paz e a caridade; o sacerdote saúda o diácono ou o ministro.
FRAÇÃO DO PÃO
47. Em seguida, o sacerdote parte o pão consagrado sobre a patena e coloca um pedaço no cálice, rezando em silêncio:
Pres: Hanc autem unionem ad corpus et sanguinem Iesu Christi Domini nostri, in nobis accipimus, serve nos ad vitam aeternam.
48. Enquanto isso, canta-se ou recita-se:
AGNU-U-US DE-E-EI, QUI TOLLIS PECCA-A-ATA MU-U-UNDI:
MISERE-E-E-ERE NO-O-OBIS.
AGNU-U-US DE-E-EI, QUI TOLLIS PECCA-A-ATA MU-U-UNDI:
MISERE-E-E-ERE NO-O-OBIS.
AGNU-U-US DE-E-EI, QUI TOLLIS PECCA-A-ATA MU-U-UNDI:
DO-O-ONA NOBIS PA-A-ACEM.
Essas palavras podem ser repetidas várias vezes, se a fração do pão se prolonga. Contudo, na última vez se diz: dona nobis pacem.
49. O sacerdote, de mãos unidas, reza em silêncio:
Pres: Domine Jesu Christe, corpus et sanguinem tuum ego accipere, non propter tonem, sed fidem Ecclesiae; sed, propter bonitatem tuam, medicina autem alimenta, et quibus in vita mea.
50. O sacerdote faz genuflexão, toma a hóstia, elevando-a sobre a patena, diz em voz alta, voltado para o povo:
Pres: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Beati qui ad cenam Agni vocati sunt.
E acrescenta, com o povo, uma só vez:
Ass: Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum: sed tantum dic verbo, et sanabitur anima me
COMUNHÃO
51. O sacerdote, voltado para o altar, reza em silêncio:
Corpus Christi custódiat me in vitam aeternam.
Comunga o Corpo de Cristo.
Depois, segura o cálice e reza em silêncio:
Ab Sanguis Christi custódiat me in vitam aeternam.
Comunga o Sangue de Cristo.
52. Toma a patena ou o cibório e, mostrando a hóstia um pouco elevada aos que vão comungar e diz a cada um:
Corpus Christi.
O que vai comungar responde:
Amen.
O diácono, ao distribuir a sagrada comunhão, procede do mesmo modo.
53. Enquanto o sacerdote comunga do Corpo de Cristo, inicia-se o canto da comunhão.
DILEXISTI IUSTITIAM, ET ODISTI INIQUITATEM
PROPTEREA UNXIT TE DEUS, DEUS TUUS.
ERUCTAVIT COR MEUM VERBUM BONUM, DICO EGO OPERA MEA REGI.
DILEXISTI IUSTITIAM, ET ODISTI INIQUITATEM
PROPTEREA UNXIT TE DEUS, DEUS TUUS.
LINGUA MEA CALAMUS SCRIBÆ VELOCITER SCRIBENTIS.
DILEXISTI IUSTITIAM, ET ODISTI INIQUITATEM
PROPTEREA UNXIT TE DEUS, DEUS TUUS.
ET CONCUPISCET REX SPECIEM TUAM.
QUONIAM IPSE EST DOMINUS TUUS, ET ADORA EUM.
DILEXISTI IUSTITIAM, ET ODISTI INIQUITATEM
PROPTEREA UNXIT TE DEUS, DEUS TUUS.
FILIA TYRI CUM MUNERIBUS; VULTUM TUUM
DEPRECABUNTUR DIVITES PLEBIS.
DILEXISTI IUSTITIAM, ET ODISTI INIQUITATEM
PROPTEREA UNXIT TE DEUS, DEUS TUUS.
54. Terminada a comunhão, o sacerdote, o diácono ou acólito purifica a patena e o cálice.
Enquanto se faz a purificação, o sacerdote reza em silêncio:
Jube, Domine, ut servare possimus ex pura est cor nostrum quod suscepit oris. Et turn hoc munus nobis remédium sempitérnum.
55. O sacerdote pode voltar a cadeira. É aconselhável guardar um momento de silêncio ou recitar algum salmo ou canto de louvor.
ORAÇÃO DEPOIS DA COMUNHÃO
56. De pé, junto à cadeira ou ao altar, o sacerdote diz:
Pres: Oremus.
Então o sacerdote abrindo os braços reza a oração:
Pres: Mensae caelestis participes, te rogamus, Domine, ut Ecclesiam tuam in unitate et caritate confirmes virtute huius mysterii, et mecum, famulus tuus indignus, cui munus pastorale commisisti, una cum grege mihi commisso. Ipsi semper incolumes. Per Christum Dóminum nostrum.
Ass: Amen.
BÊNÇÃO FINAL
Segue-se o rito de despedida. O sacerdote abrindo os braços, saúda o povo:
Pres: Dominus vobiscum.
O povo responde:
Ass: Et cum spiritu tuo.
Pres: Sit nomen Domini benedictum.
Ass: Ex hoc nunc et usque in sǽculum.
Pres: Adiutórium nostrum in nomine Domini,
Ass: Qui fecit cælum et terram.
O sacerdote abençoa o povo, dizendo:
Pres: Benedicat vos omnipotens Deus, Pater +, et Filius + , et Spiritus + Sanctus.
Ass: Amen.
Depois, o diácono ou o próprio sacerdote diz ao povo, unindo as mãos:
Diác: Ite, missa est.
O povo responde:
Ass: Deo gratias.
ANTÍFONA MARIANA
ALMA REDEMPTORIS MATER
QUAE PERVIA CAELI PORTA MANES ET STELLA MARIS
SUCCURRE CADENTI SURGERE QUI CURAT POPULO
TU QUAE GENUISTI NATURA MIRANTE
TUUM SANCTUM GENITOREM VIRGO PRIUS AC POSTERIUS
GABRIELIS AB ORE SUMENS ILLUD AVE
PECCATORUM MISERERE